YANGIN ALGILAMA VE
SÖNDÜRME SİSTEMLERİ
1. Yangın Algılama Sistemi
Yangın algılama sistemi genel olarak 2 kola ayrılır;
* Adreslenebilir Yangın Algılama Sistemi
* Konvansiyonel Yangın Algılama Sistemi
1.1. Adreslenebilir Yangın Algılama Sistemi
Adreslenebilir yangın algılama sistemleri merkezi bir plc (kontrol ünitesi) üzerinden kontrol edilir. Adresli denme sebebi her cihazın noktasal olarak yerinin tespit edilebilmesinden kaynaklıdır. Bu tespit doğrultusunda merkezi kontrol ünitesi üzerinde ve -eğer varsa- bağlı olduğu scada yazılımı üstünden takip edilmesi mümkündür. Kontrol ünitesi üstünde ayrıca ürünlere ait anlık sağlık durumları da takip edilebilmektedir.
1.2. Konvansiyonel Yangın Algılama Sistemi
Konvansiyonel yangın algılama sistemleri ise genellikle bir izleme veya kontrol modülü aracılığı ile birden fazla cihazın tek hat olarak bağlanması sonucunda elde edilir. Bu durumda alarm veya hata durumu bir modül üstünden geleceği için yer tespiti ancak fiziksel kontrolle mümkündür.
2. Gaz Algılama Sistemi
Gaz algılama sistemleri, yanıcı ve zehirli gazların sızması halinde ortama zarar vermesini engellemek, ortamda gerekli yaptırımların uygulanmasını sağlamak ve/veya ortamın tahliye edilmesini sağlamak için kullanılır. Bu konuda dedektör seçimi ortamda bulunan gazın MSDS formu incelenerek belirlenir ve gerekli yerleşim projelendirilir.
Gaz dedektörlerinde de yangın cihazlarında olduğu gibi adresli ve konvansiyonel tipte ürünler mevcuttur.
3. FM200 Gazlı Söndürme Sistemi
FM200 olarak bilinen söndürme gazının kimyasal adı [[Heptafluoropropane]]dir. FM200 renksiz ve kokusuz bir söndürücü gazdır. Bulunduğu tüpte basınçtan dolayı sıvı hale geçer ve söndürme aşamasında gaz formuna tekrar dönerek ortama yayılır. Söndürme mantığı ise ilgili ortama yayılarak yangın tabakasının üstünü örterek oksijen ile temasını önleme şeklindedir. Böylece fiziksel bir söndürme işlemi gerçekleştirir.
FM200 gazı söndürme ürünleri içinde yangın söndürme konusunda en etkili ve insan sağlığına en az olumsuz etkisi olan gazdır.
FM200 Gazının Özellikleri
* Söndürmeye etkisi çok yüksektir,
* Ozon tabakasına zararı yoktur,
* Söndürme işlemi sonrası ortamda kirlilik bırakmaz,
* Elektriksel olarak iletken değildir,
* Söndürme sistemi tetiklendikten sonra maksimum 10 saniye içinde tüm gaz ortama yayılır,
4. CO2 Gazlı Söndürme Sistemi
Karbondioksitli gazlı söndürme sistemleri, yangın söndürme sistemleri içinde en etkili sistemdir. Bunun sebebi ortamdaki oksijen seviyesini ortadan kaldıracak seviyeye getirmesi ve buzlanma yapacak derecede ortam sıcaklığını düşürmesidir. Bu yönüyle de insan sağlığına en çok zarar verebilecek söndürme şeklidir. Bu sebeple bu söndürme gazı insan bulunmayan mahallerde kullanımı uygundur.
Sistem tasarımı NFPA 12'ye göre yapılmaktadır.
CO2 gazı renksiz ve kokusuz bir gazdır.
Tüm gazlı söndürme sistemlerinin montajı öncesi ilgili ortamın sızdırmazlık testlerinin yapılması ve sızdırmazlığın maksimum seviyeye çıkarılması gerekir.
5. Sprinkler Sistemi
Bu sistemin amacı, tasarım doğrultusunda yangın olan mahalde en hızlı şekilde söndürme işleminin gerçekleştirmesidir. Bu sistemde sadece yangın olan bölgenin üstünde bulunan nozullar devreye girer ve yangın sonrasında kullanılabilirlik durumuna göre nozul değişimi yapılır ve sistem çalışmaya devam eder.
Sprinkler Sistem Çeşitleri
* Islak Borulu Sistemler
* Kuru Borulu Sistemler
* Ön Tepkili Sistemler
* Baskın Sistemler
6. Köpüklü Söndürme Sistemi
Belirli miktarda köpük konsantresinin basınçlandırılmış suyla karıştırılması ve bu karışımın sprinkler ya da nozul yardımıyla püskürtülmesi ile çalışan, sabit sistemlerdir.
Sistem aktive edildiği zaman, bir tankta tutulan köpük konsantresinin belirli bir miktarı suya karışır. Bu metotla son derece etkili bir söndürücü olan düşük genleşmeli ya da yüksek genleşmeli köpük oluşturulmuş olur. Bu köpük karışımı belli bir basınç ve debi ile sprinklerin deflektörüne ya da nozula çarpar ve söndürmenin uygulanacağı alan üzerine püskürtülür. Aynı zamanda borulardaki su akışı lokal alarm sistemini devreye sokar ve bu sayede itfaiyeye bilgi gönderilir.
Tıpkı sprinkler söndürme sistemlerinde olduğu gibi, köpüklü söndürme sistemleri de yangın kontrol altına alındıktan kısa bir süre sonra tekrar kullanılır hale getirilebilir. Ancak kullanılan köpük konsantresinin yenisinin tanka eklenmesi gerekmektedir.
Hızlı söndürme sağlayan, komplike, güvenilir ve çok etkili bir sistemdir. Özellikle parlayıcı sıvıların depolandığı bölgelerde kullanmak için idealdir.
